Białaczkę można zagłodzić

Uczeni z Teksasu opublikowali w renomowanym magazynie Nature wyniki badań, z których wynika, że najczęściej występujące białaczki dzięcięce (ALL) można… skutecznie zagłodzić (źródło tutaj)

Naukowcy potwierdzili, że głodówka może zarówno powstrzymać inicjację ALL, ale może również odwracać progresję zaawansowanej choroby. Dotyczyło to najczęściej występujących białaczek pediatrycznych, czyli B-ALL i T-ALL. Co ciekawe, strategia ta nie zadziałała dla innego typu białaczki (ostra białaczka szpikowa AML).

Naukowcy wszczepili komórki białaczkowe myszom i przetestowali kilka różnych restrykcyjnych diet. Komórki nowotworowe zostały oznaczone specjalną zieloną lub żółtą fluorescencją, co pozwoliło naukowców później dowiedzieć się czy ilość złośliwych komórek wzrosła czy spadła w zależności od użytego protokołu “głodówki”.

Głodówka powstrzymała przyjęcie się komórek białaczkowych wszczepionych myszom

“Nieoczekiwanie, odkryliśmy, że w naszych mysich modelach ALL wprowadzenie 6 dwudniowych cykli (1 dzień głodówki następnie 1 dzień karmienia) całkowicie powstrzymało rozwój choroby nowotworowej” powiedział Dr. Chengcheng, jeden z teksańskich naukowców, którzy prowadzili to badanie. “Po siedmiu tygodniach, myszy poddane głodówkom praktycznie nie miały wykrywalnych komórek nowotworowych, w przeciwieństwie do myszy niegłodzonych, które miały niemal 68% komórek białaczkowych. Myszy, które były żywione co drugi dzień, miały dramatycznie niższą ilość komórek nowotworowych w szpiku, krwi obwodowej, ale także w śledzionie. Po zakończeniu terapii, myszy poddane głodówkom miały wątrobę i śledzionę o rozmiarach nie różniących się szczególnie wobec myszy zdrowych”.

“Myszy z przeszczepionym ALL, które były żywione codziennie zmarły w ciągu 59 dni, natomiast aż 75% myszy poddanych głodówkom przetrwało ponad 120 dni – bez oznak białaczki.”

To co jest godne uwagi to fakt, że udało się osiągnąć tak niezwykły efekt (a 75% przeżywalności myszy po 120 dniach od transplantacji ALL to jest niezwykły efekt) bez użycia jakichkolwiek leków. Myszom nie podano chemioterapii.

Redukcja leptyny – młot na białaczkę ALL?

Wiadomo, że głodówka powoduje redukcję poziomu leptyny – pieszczotliwie nazywanej niekiedy “hormonem otyłości”. Leptyna jest białkiem wydzielanym głównie przez komórki tłuszczowe (adipocyty) i odgrywaj rolę w gospodarce energetycznej organizmu.

Naukowcy zbadali poziom ekspresji tzw. receptora leptyny (gen LEPR) u ponad 2,000 osób, z których większość chorowała na białaczki zarówno szpikowe jak i limfoblastyczne. Dzięki temu udało się ustalić, że to właśnie białaczki B-ALL i T-ALL (ale nie AML) mają niski poziom LEPR, i mogą być najbardziej podatne na głodówki.

“Dowiedzieliśmy się, że głodówki zmniejszają poziomy leptyny cyrkulującej w krwi obwodowej, ale zmnejszają również poziom leptyny w szpiku kostnym. Ten efekt przybierał na sile przy każdym kolejnym cyklu głodówki. Po zakończeniu głodówki, wraz ze wzrostem leptyny komórki nowotworowe ALL były usuwane z krwiobiegu.

Magia różnicowania komórkowego

Różnicowanie komórek białaczkowych polega na tym, że złośliwa komórka białaczkowa ma “potencjał genetyczny” żeby rozwinąć się (zróżnicować) w… zdrową komórkę, i zatracić w ten sposób swoją złośliwość. Innymi słowy, pod wpływem odpowiedniego czynnika, złośliwa komórka może dokonać transformacji w zdrową, niezłośliwą komórkę. Brzmi to może jak science fiction, ale takie formy terapii są już dziś stosowane do leczenia innych białaczek (np. APL, czyli ostra białaczka promielocytarna).

W opisywanym badaniu, naukowcy dokonali kolejnego ważnego odkrycia. Zauważono, że u myszy poddanych cyklom głodówki większość komórek oznaczonych flurescencyjnie jako “nowotworowe”, wcale nowotworowymi komórkami już nie były. Dzięki głodówkom komórki te straciły swoją złośliwość. Inaczej mówiąc, komórki, które wcześniej były nowotworowymi komórkami ALL, dokonały przemiany – pod wpływem głodówek i redukcji leptyny – w nieszkodliwe komórki. Tylko stary “fluorescencyjny tatuaż” przypominał, że jeszcze nie tak dawno komórki te były komórkami białaczkowymi.

Mysie poszczenie potrafiło tak skutecznie transformować komórki ALL w zdrowe leukocyty, jak skutecznie “Projekt Lady” i Pani Rozenek przeistaczają lubiące się ostro zabawić dziewczyny w prawdziwe damy… Ale to tylko dygresja.

Informacje “na wynos” (dla rodziców)

  1. Praca jest bardzo interesująca, ale to jest eksperymentalne badanie prekliniczne i nie należy traktować tego jako klinicznego wskazania dla dziecka. Przekazuję to jedynie w charakterze ciekawostki – proszę nie głodzić swoich dzieci!
  2. Naukowcy mają nadzieję, że w związku z tym, że interwencja nie uwzględniała żadnych leków, badania kliniczne na ludziach powinny być łatwiejsze i szybsze do przeprowadzenia. Dopiero wówczas będziemy mogli mówić o ewentualnych wskazaniach, ale do tego czasu musimy czekać…
  3. Proszę nie wprowadzać żadnych poważnych zmian żywieniowych na własną rękę, bez konsultacji z onkologiem prowadzącym i dietetykiem.
  4. Mimo, że wnioski amerykańskich naukowców są niezwykle obiecujące, musimy mieć świadomość, że było to badanie in vivo na myszach; czasami wnioski z badań na zwierzętach nie znajdują potwierdzenia w badaniach klinicznych na ludziach. Nasze dzieci myszami nie są.
  5. Wnioski płynące z tej pracy znajdują poparcie we wcześniejszych badaniach które dowiodły, że dzieci otyłe (a co za tym idzie, posiadające większe stężenia “hormonu otyłości”, leptyny) mają aż 50% większe ryzyko wznowy (link do źródła, włoska praca z 2007 roku).
  6. Naukowcy na tym etapie nie wiedzą, czy komórki ALL z czasem nie uodpornią się na poszczenie (redukcję leptyny).
  7. Również w charakterze ciekawostki (nie rekomendacji) dodam, że istnieją inne, mniej inwazyjne pomysły na redukcję leptyny:
    • spożywanie większej ilości węglowodanów złożonych (np .pełne ziarna, warzywa bogate w skrobię i warzywa strączkowe) zamiast węglowodanów prostych (cukier rafinowany, owoce, warzywa, produkty mleczne, ciasta, ciastka, słodkości, biały chleb, biały ryż i makaron)
    • częstsze spożywanie ryb i/lub wprowadzenie suplementu Omega-3 zawierający EPA i DEA (zwłaszcza EPA może obniżać poziom leptyny)
    • kurkumina może zmniejszać poziom leptyny (link do źródła)
    • aktywność fizyczna również może spowodować redukcję leptyny
    • redukcja stresu (stres może zwiększać poziom leptyny – link do źródła)

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *